Hamilelik döneminde vücudun gereksinim duyduğu besin değerlerine ihtiyaç artmaktadır. Hamilelikte folik asit, bedenin ihtiyaç duyduğu ekstra kanın sağlanmasına yardımcı olur. Hamilelikte folik asit, anne adaylarının hamile kalmadan önce başlaması gereken vitamin grubundadır.
Folik asit, B grubu vitaminlerden birisidir. Vitamin B9, vitamin Bc, folik asitin diğer isimleridir. Folik asit yeşil sebzelerde, mercimekte, ıspanakta, cevizde, fındıkta, fıstıkta, karaciğerde, yumurta sarısında, kuru fasulyede, baklagillerde, ay çekirdeğinde bol bulunur. Ancak sadece bu besinlerin alınması hamilelik döneminde bebekteki anomali riskini azaltmak için yeterli olmaz. Hamilelikte folik asit mutlaka ilaç şeklinde alınması gerekir.
Hamilelikte ve Hamilelik Öncesi Folik Asit Kullanmanın Amaçları
Folik asit; vücutta kan yapımı, yeni hücre oluşumu, DNA sentezi gibi önemli biyolojik süreçlerde rol oynar. Folik asitin damar sertliğini azaltarak kalp krizi, bunama ve felç gibi birçok kötü hastalığın oluşmasını da engellediği bilinmektedir. Hamilelikte folik asit takviyesinin ise anne adayının sağlıklı bir gebelik geçirebilmesi ve bebeğin gelişiminde oluşabilecek sorunların önlenmesi için önemli olduğu düşünülmektedir.
Hamilelik öncesi folik asit ve hamilelikte folik asit kullanımı, bebeğin omurgasında ve beyninde oluşabilecek hasarlara karşı koruyucu olduğu bilinmektedir. Özellikle gebelikte folik asit kullanımı ilk haftalarda önemlidir. Çünkü bebeğin beyin ve spinal kord gelişimi 3. ve 4. haftalarda olur. Bu erken dönemde folik aside ihtiyaç duyulmasından dolayı hamile kalmadan önce annenin vücudundaki folik asit eksikliğini gidermiş olmasının daha avantajlı olduğu düşünülmektedir.
Hamilelikte Folik Asit Kullanımı Şart mı?
Folik asit kullanmak, sinir yolu kusurları olarak bilinen beyin ve omurilik merkezli doğum kusurlarını önler. Açık omurga (spina bifida), en yaygın sinir yolu kusurlarındandır. Bu kusurlar, beyin hasarına ya da beyin gelişiminin yarım kalmasına sebep olarak en ciddi vakalarda sakatlıklara neden olabilir. Bu sorunların çoğu (yaklaşık %70'i), gebelik öncesi folik asit tüketimi ile önlenebilmektedir.
Bebeğimde Sinirsel Bozukluk Olup Olmadığını Nasıl Anlarım?
Gebeliğin 16-20 haftaları arasında anne kanında AFP değeri ölçülür, 16-18 haftalar arasında yapılması ise en idealidir. Bu ölçüm sadece AFP (MSAFP) tahlili yapılarak veya üçlü, dörtlü testler uygulanarak yapılabilir.
AFP Testi Neden Yapılır ?
- Anne karnında gelişmekte olan bebeğin “nöral tüp defekti” adı verilen beyin ve omurga anormalliklerinin araştırılmasında,
- Anne karnında gelişmekte olan bebekte Down Sendromu bulunma riskinin belirlenmesinde,
- Erkeklerde testis, kadınlarda yumurtalık kanseri varlığının araştırılmasında,
- Karaciğer kanserlerinin varlığını belirlemede,
- Bu kanserlerle ilgili tedavilerin başarısının izlenmesinde,
- Bu kanserlerin tedavi sonrası tekrarlayıp tekrarlamadığının belirlenmesinde bu testten yararlanılır.
AFP Hamilelerde Ne Zaman Yükselmeye Başlar?
Hamileliğin 14. haftasından itibaren doğum öncesi 1 veya 2. aya kadar AFP kanda yükselir. Daha sonra yavaşça düşmeye başlar. AFP düzeylerinin değerlendirilebilmesi için anne karnındaki bebeğin kaç haftalık olduğunun doğru olarak bilinmesi gerekir.
Gebelikte AFP Değerinin Yüksek Olması Bebekte Hangi Sorunlara Neden Olur?
- Düşük riski,
- Karın duvar defekti,
- Çoklu gebelik,
- Bebekte Nöral tüp defekti,
- Hamilelerde anne karnında bulunan bebeğin yaşının yanlış hesaplanması,
- Bebeğin karın içi organlarının ve bağırsaklarının dışarıda olabileceği,
- Bebeğin anne karnı içinde ölmüş olabileceği,
- Yumurtalık kanseri ve testis kanseri olabileceği,
- Karaciğer kanseri olabileceğine işaret eder.
AFP yüksekliği saptandığında yapılacak ilk işlem detaylı bir ultrason incelemesi yapmaktır. Bu sayede gebeliğin yaşı ve bebek sayısı saptanır. Eğer AFP yüksekliğini açıklayacak bir anomali saptanır ise ek tetkik gereksizdir.
Hamile kalmadan önce folik asit veya hamileler için folik asit kullanımına dair doktorunuza danışmanızı öneriyoruz. Doktorunuzun size tavsiye ettiği miktarda folik asit alarak, yukarıda bahsettiğimiz komplikasyonların riskini düşürebilirsiniz.
Gebelikte Folik Asit Kaçıncı Haftada Bırakılır?
Doktorunuz aksi bir şey söylemedikçe hamilelikte folik asit kullanımı bırakılmamalıdır. Özellikle ilk 12 hafta folik asit mutlaka alınmalıdır. 12. haftadan sonra doktorunuzun ayarlayacağı dozda folik asit almaya devam etmelisiniz. Hatta doğum gerçekleştikten sonra da bırakılmamalı, emzirirken folik asit almaya devam edilmelidir.
Hamilelik döneminde karşılaşabileceğiniz komplikasyonlar ile maddi-manevi baş edebilmenin en iyi yolu doğum sigortasıdır. Yakın zamanda hamilelik planlıyorsanız “Tamamlayıcı Sağlık Sigortası Doğum Paketi” , hamileyseniz “Hamileyken Doğum Sigortası Alınır Mı?” başlıklı yazılarımızı mutlaka okuyun.
Sağlıkla kalın.
