LADA veya yetişkinlerde gizli otoimmün diyabeti; genellikle 30 yaşından sonra ortaya çıkan, tip 1 diyabete benzeyen ancak tip 2 diyabet olarak teşhis edilen bir hastalıktır. Tip 1 diyabet ile tip 2 diyabet arasında kalan bir hastalık olduğu için tip 1.5 diyabet olarak da adlandırılır.
Tip 1.5 diyabet hastalığında pankreas bir süre daha insülin üretmeye devam eder. Vücutta az da olsa insülin üretimi devam ettiği için hastalık yavaş yavaş ilerler. Buna bağlı olarak gizli otoimmün diyabetli kişiler teşhisten aylar sonra bile insüline ihtiyaç duymayabilir.
Diğer diyabet türleri gibi LADA da otoimmün hastalıklar listesinde yer alır. Yetişkinlerde görülen gizli otoimmün diyabet hakkında bilgi sahibi olmak için öncelikle “Otoimmün ne demek, otoimmün hastalık nedir?” sorularının cevabını bilmek gerekir.
Otoimmün Ne Demek, Otoimmün Hastalık Nedir?
Otoimmün; bağışıklık sisteminin aşırı duyarlılığından dolayı vücutta gelişen tepkilere verilen isimdir. Otoimmün hastalık ise bağışıklık sisteminin bilinmeyen bir nedenden dolayı vücuda savaş açmasıdır. Otoimmün hastalıklar listesi de şu şekildedir:
- Romatoid Artrit
- Lupus
- Diyabet
- Haşimato
- Sedef Hastalığı
- Sjögren sendromu
- Ailevi Akdeniz Ateşi (FMF)
- Ankilozan Spondilit
- Behçet Hastalığı
- MS
- Çölyak Hastalığı
Bu yazımızda otoimmün hastalıklar listesinde yer alan LADA diyabeti ele alacağız. LADA belirtileri ve tedavisi hakkında bilgi sahibi olabilmeniz için size bir rehber hazırladık.
Tip 1.5 Diyabet Belirtileri Nelerdir?
Gizli otoimmün diyabeti, tip 1 diyabetin aksine yaşamın ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkar. Tip 1.5 diyabet belirtileri tip 1 diyabeti taklit eder ve şu şekildedir:
- Susuzluk ve ağız kuruluğu
- Sık idrara çıkma
- Aşırı halsizlik, yorgunluk
- Açıklanamayan kilo kaybı
- Sürekli açlık
- Bulanık görme
- Sinir rahatsızlığı
Tip 1,5 diyabet belirtileri yavaş yavaş ortaya çıkar. Eğer bu diyabet türü tedavi edilmezse kan şekeri çok yükselir ve vücutta yeterli insülin olmadığı için yağ yakmaya başlar. Vücutta yağ yanmaya başladığında keton asitleri ortaya çıkar. Keton asitleri vücudu zehirleyebilir ve bu çok ciddi bir komplikasyona neden olabilir.
Tip 1.5 Nedenleri Nelerdir?
Diğer diyabet türlerinde olduğu gibi tip LADA'ya neden olan faktörler tam olarak bilinmemektedir. Ancak araştırmacılar tip 1.5 diyabetin genetik faktörler ile nesilden nesle aktarıldığını düşünmektedir. Ailesinde otoimmün hastalık geçmişi olan kişilerde tip 1.5 diyabet görülme oranı daha yüksektir.
Genellikle LADA olan kişilerde tiroit hastalığı da görülür. Bu iki hastalık genellikle bir arada bulunur ancak LADA ve tiroit birbirinin oluşmasına neden olmaz. Ayrıca tip 1.5 diyabetli kişilerde obez olma eğilimi yoktur. İnsülin direnci daha azdır.
Tip 1.5 Diyabet Nasıl Teşhis Edilir?
LADA yani tip 1.5 şeker hastalığı teşhisi zordur çünkü diyabet türleri arasındaki farklara dair netleşmiş bir karar yoktur. Bu nedenle tip 1.5 diyabet genellikle tip 2 diyabet olarak teşhis edilir. Tip 1.5 diyabet teşhisi için aşağıdaki durumların kişide bulunması gerekir:
- 30 yaş ve üzerinde olmak gerekir.
- Vücut kitle endeksi 25'in altında ölçülmelidir.
- Glutamik asit dekarboksilaz 65 (GADA) antikoru ve/veya diğer antikorların vücutta bulunması gerekir.
- Vücudunuzda ne kadar insülin üretildiğini gösteren C-petit sayısı düşük çıkmalıdır.
LADA teşhisi için doktorunuz sizden birtakım testler isteyebilir. LADA teşhisi; açlık plazma glikoz testi, oral glikoz tolerans testi, rastgele glikoz tolerans testi, C-petit testi, GADA antikor ve LADA'ya özel diğer antikor testlerinin sonucuna göre netleşir.
Diyabet Türleri Arasındaki Fark Nedir?
Tip 1 diyabette; otoantikorlar pozitif, HLA geni ile bağlantılı, C-petit seviyesi çok düşüktür. Tip 2 diyabette; otoantikorlar negatf, HLA geni ile bağlantısız, , C-petit seviyesi normaldir. Tip 1.5 diyabette; otoantikorlar pozitif, HLA geni ile kısmen bağlantılı, C-petit seviyesi çok düşüktür.
Görüldüğü gibi tip 1 diyabet ile tip 1.5 diyabet arasında benzerlik daha kuvvetliyken tip 2 diyabet tamamen farklı bir durumdur.
Tip 1.5 Diyabet Tedavisi Nasıl Yapılır?
LADA genellikle yaşam boyu süren bir hastalıktır. Tedavinin amacı, mümkün olduğu kadar uzun süre vücudun doğal insülin üretimini desteklemektir. Tip 1.5 dibayet tedavisi tip 1 diyabet ile benzer şekilde yapılır.
İlk olarak LADA tedavisi; vücudun glikoz seviyesini kontrol etmeye yardımcı olan beslenme ve egzersiz gibi yaşam tarzı değişiklikleriyle yönetilir. Ancak yaşam tarzındaki değişimler her zaman yeterli olmaz ve zamanla insülin iğnesine ihtiyaç duyulabilir.
LADA tedavisinin doğru bir şekilde yapılması için doğru teşhis önemlidir. Yanlış bir teşhis sonucu kullanılan ilaçlar daha büyük tahribata yol açabilir. Örneğin LADA olan kişiler kan şekerini düşüren ilaçlar kullanmaması gerekir. Sizin için en uygun tedavi planını endokrinoloji uzmanınızla görüşüp kararlaştırabilirsiniz.
Tip 1.5 Diyabet Tedavisini Özel Sağlık Sigortası Karşılar mı?
Tip 1.5 diyabet doğuştan gelebildiği gibi kronik de olabilir. Bu noktada hastanın öyküsü baz alınır eğer doğuştan gelen bir tip 1.5 diyabeti ise sigorta kapsamında yer almayacaktır. Buradaki kilit nokta hastalığın poliçe başlangıç tarihinden önce mi sonra mı olduğudur. Özel sağlık sigortası teklifi alıp uzman sigorta danışmanlarımızla görüşmenizi tavsiye ediyoruz.
Tip 1.5 Hangi Komplikasyonlara Neden Olur?
Diğer diyabet türlerinde olduğu gibi kontrol altına alınmayan gizli otoimmün diyabet; görme bozukluğuna, kalp ve dolaşım hastalıklarına ve böbrek hasarına neden olabilir. Doktorunuzun önerdiği tedavi planına uyarak komplikasyon riskini azaltabilirsiniz.
LADA teşhisinden sonra kendinizi kafanız karışmış veya hayal kırıklığına uğramış gibi hissedebilirsiniz. Hastalığınıza çare olmasa da günlük yaşam tarzınızı değiştirecek ve sizi hastalığı yönetebilir kılacak diyabet eğitimlerine katılabilirsiniz. Stresi en düşük seviyede tutmaya çalışın ve öz bakımınıza dikkat edin. Merak etmeyin; zaman içinde kendinize nasıl bakacağınızı öğreneceksiniz.
Tamamlayicisaglik.com üzerinden aşağıdaki ürün ve konular hakkında da bilgi edinebilirsiniz.
- 65 Yaş Üstü Tamamlayıcı Sağlık Sigortası
- Tamamlayıcı Sağlık Sigortası Neleri Kapsar?
- Tamamlayıcı Sağlık Sigortası Göz Tedavisi
- Tamamlayıcı Sağlık Sigortası Diş Tedavisi
- Özel Sağlık Sigortası Kapsamı
Sağlıkla kalın.